zaterdag 20 augustus 2011

Familie Jongerius in Utrecht

In dit stukje wil ik duidelijkheid scheppen in al die Jongeriussen om me heen (nouja, in het verleden dan).

Ik woon in een pand op de plek waar vroeger een boerderij-Jongerius stond, een neef van mijn onderzoek-opa trouwde met een Jongerius, deze 'neef' werkte samen met een broer van mijn andere opa in de oorlog in Frankrijk voor een bedrijf van Jongerius en op een steenworp afstand van mijn huis (het ledig erf) stond een Garage Jongerius en hoe zit het nou met Agnes?

Antwoorden
De centrale figuur van dit stukje maak ik Jan Jongerius (1888-1941). De telg uit een bekende hoveniersfamilie wist in enkele decennia uit te groeien van hovenier tot de grootste Ford-handelaar van Nederland. Bijnamen: Jan Ford en J.J (lees meer op de onvolprezen site van Ton Jongerius, waar ik veel gebruik van heb gemaakt).

Aan het Merwedekanaal, waar het hoofdkantoor was van zijn bedrijf, bouwde de katholieke zakenman een bijzondere villa (lees meer). In 1955 ging de NV Jongerius failliet.

Antwoord 1: De garage op het Ledig Erf maakte deel uit van zijn imperium.


Antwoord 2: Een broer van mijn andere opa, Sandkuijl, werkte in de oorlog in Frankrijk samen met de neef van mijn opa Terlingen, Toon (1910-2005), voor zijn imperium. Iets met houthandel. Er hangt een vleempje 'fout' rondom dit verhaal. Ik wil me nog gaan verdiepen in de kwestie 'de NV Jongerius in de Tweede Wereldoorlog'. Dat volgt.

Antwoord 3: Deze Toon was getrouwd met Let Jongerius (1915). Haar vader, Dorus (1880-1953), was een (stuk armere) oudere broer van Jan (een foto van hun gezin op deze pagina van Ton Jongerius)

Antwoord 4: FNV-voorvrouw Agnes Jongerius (1960) is ook gerelateerd aan Jan. Haar overgrootvader was een broer van Jans vader (m.a.w. haar grootvader was een neef van Jan).

Laatste kwestie
Blijft als vraag over: wie was de Jongerius die de boerderij bewoonde, op welke plek ik nu woon, aan de Abstederhof/ Abstederdijk?

Uit een getuigenis in het krantje 'De Oud-Utrechter' haal ik dit (wat ongevoelige) verhaal van Frans van Hensbergen: Willem Jongerius woonde daar met zijn zuster. (...) Toen hun moeder overleden was, holde ze de straat op en schreeuwde dat Willem thuis moest komen. Willem heeft later zelfmoord gepleegd door zich te verhangen aan de hanenbalken in de schuur. Zijn zuster vond hem en er ontstond een hele oploop.

En nu de feiten (met ondersteuning van Ton Jongerius):

Aan de Abstederdijk 127 en 129 woonden Gerardus Jongerius (1872-1952) met zijn vrouw Cornelia Koot, (1877-1951). Cornelia bracht 13 kinderen ter wereld.

De relatie van deze Gerardus tot onze Jan is best ver: Gerardus' grootvader was een broer van de overgrootvader van Jan (m.a.w. Gerardus' vader was een neef van de grootvader van Jan).

Een zoon van deze Gerardus, ook Gerardus genaamd (roepnaam Gert), in 1909 geboren op hoveniersboerderij Abstederdijk 129, ging na zijn trouwen wonen op nummer 127. Zijn eerste vrouw heette Van der Veer. Zij overleed in het kraambed en hun kind enkele dagen later. Later trouwde hij met Annie van Wiggen.

1962: links nummer 129 en rechts 127

Begin jaren vijftig woonden in de boerderij op nummer 129 nog de broers en zussen van deze Gert.

Kort na een familiedrama (broer Willem pleegde inderdaad zelfmoord) vertrokken de resterende broers en zussen van Gert uit de boerderij op 129. Daarna werd deze niet meer bewoond. In 1973 verwoeste een brand de boerderij.

1973

Nummer 129 werd in de jaren tachtig afgebroken en het land werd verkocht aan de gemeente voor woningbouw. Annie en Gert gingen hun woning op nummer 127 vanaf toen huren. Ze bleven daar tot aan hun dood wonen (Gert overleed in 1992, Annie stierf eerder).

Zie voor meer informatie over de boerderij op nummer 129 deze site van mij.